Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας από τους πιο σημαντικούς αδένες του ενδοκρινικού συστήματος. Βρίσκεται στο λαιμό, έχει βάρος περίπου 20 γραμμάρια και αποτελείται από δύο λοβούς.

Ο θυρεοειδής αδένας παράγει τρεις βασικές ορμόνες. Τη θυροξίνη (γνωστή και ως Τ4), την τριιωδοθυρονίνη (γνωστή και ως Τ3) και την καλσιτονίνη. Η σύνθεση αυτών των ορμονών ρυθμίζεται από τη θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (ΤSH) και απαραίτητη προϋπόθεση για την σύνθεση τους είναι το ιώδιο.

 Η θυροξίνη και η τριιωδοθυρονίνη είναι υπεύθυνες για την ρύθμιση του μεταβολισμού όλων των ιστών, και η καλσιτονίνη είναι υπεύθυνη για την ρύθμιση του μεταβολισμού του ασβεστίου στον οργανισμό μας. Σπάνια οι διαταραχές της καλσιτονίνης απασχολούν την ιατρική πράξη. Αντίθετα οι διαταραχές στην παραγωγή και έκκριση της θυροξίνης και της τριιωδοθυρονίνης προκαλούν πολύ συχνά προβλήματα με αποτέλεσμα πολλά άτομα να πάσχουν από «θυρεοειδή».

Τα πιο συχνά προβλήματα του θυρεοειδούς αδένα είναι ο υπερθυρεοειδισμός και ο υπερθυρεοειδισμός που περιγράφονται στην συνέχεια.

Υπερθυρεοειδισμός:

Ο υπερθυρεοειδισμός (υπερδραστήριος αδένας) είναι μια κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας παράγει πάρα πολύ ποσότητα θυροξίνης. Αυτή η επιπλέον ποσότητα θυροξίνης μπορεί να προκαλέσει επιτάχυνση σε πολλές από τις λειτουργίες του σώματος, προκαλώντας αυξημένο μεταβολικό ρυθμό και συνεπώς απότομη απώλεια βάρους, ταχυκαρδία ή αρρυθμία, εφίδρωση, αυξημένη όρεξη, θερμική ευαισθησία, νευρικότητα, κόπωση, αδυναμία ή δυσκολία στον ύπνο.

Περίπου 8 στις 100 γυναίκες και 1 στους 100 άνδρες αναπτύσσουν υπερθυρεοειδισμό σε κάποιο στάδιο της ζωής τους ανεξαρτήτως ηλικίας και οι πιο συχνές αιτίες είναι η νόσος του Grave (αυτοάνοση διαταραχή), η υπερλειτουργία των αδενωμάτων του θυρεοειδούς και τέλος η θυρεοειδίτιδα

Η θεραπεία στον υπερθυροειδισμό είναι φάρμακα με ραδιενεργό ιώδιο για να επιβραδυνθεί η παραγωγή των ορμονών του θυρεοειδούς ή και χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του συνόλου ή μέρους του θυρεοειδούς αδένα.

Διατροφικές συστάσεις:

  • Ακολουθήστε μια διατροφή αυξημένη θερμιδικά (40 kcal/day).
  • Σιγουρευτείτε ότι καταναλώνετε αρκετές μερίδες υδατάνθρακα ημερησίως.
  • Καταναλώστε 3-4 λίτρα νερό ημερησίως, εκτός αν έχετε νεφρικά ή καρδιακά προβλήματα
  • Αποφεύγετε να καταναλώνετε αλκοόλ γιατί μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία.
  • Καταναλώστε 1 λίτρο γάλακτος (η γαλακτοκομικά προϊόντα) για επαρκή πρόσληψη ασβεστίου, φώσφορου και βιταμίνης Δ.
  • Αποκλείστε την καφείνη από την διατροφή σας
  • Πάρτε πολυβιταμίνες ως συμπλήρωμα στη διατροφή σας (βιταμίνες Α και Γ, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, Β6 και Β12)
  • Αποφεύγετε την κατανάλωση των φυσικών βρογχοκηλογόνων (λάχανο, κουνουπίδι, σόγια, φιστίκια) ταυτόχρονα με την χρήση αντιθυρεοειδικών φαρμάκων καθώς μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες.

 Υποθυρεοειδισμός:

Ο υποθυρεοειδισμός (υπολειτουργίκός αδένας) είναι μια κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει αρκετή ποσότητα θυροξίνης. Αυτή η ανεπαρκής ποσότητα θυροξίνης μπορεί να προκαλέσει επιβράδυνση σε πολλές από τις λειτουργίες του σώματος, προκαλώντας έτσι μειωμένο μεταβολικό ρυθμό και κατά συνέπεια αύξηση βάρους, κόπωση, αυξημένη ευαισθησία στο κρύο , δυσκοιλιότητα, ξηροδερμία, μυϊκή αδυναμία, αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα αραίωση των μαλλιών, κατάθλιψη ή και εξασθενημένη μνήμη.

Οι πιο συχνές αιτίες υποθυρεοειδισμού είναι η θυρεοειδίτιδα Hashmimoto (φλεγμονή στον θυρεοειδή αδένα), η ακτινοθεραπεία στην περιοχή του λαιμού, η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο, η χρήση ορισμένων φαρμάκων, η χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς  και τέλος η έλλειψη ιωδίου στην διατροφή.

Η θεραπεία στον υποθυρεοειδισμό είναι η πρόσληψη δισκίων θυροξίνης (levothyroxin) κάθε μέρα και πρέπει να σημειωθεί ότι φαγητά που περιέχουν ασβέστιο και σίδηρο δεν πρέπει να καταναλώνονται την ίδια χρονική στιγμή καθώς προκαλούν προβλήματα στην απορρόφηση της από το έντερο.

Διατροφικές συστάσεις:

  • Ακολουθήστε μια ελεγχόμενη θερμιδικά διατροφή
  • Επαρκής πρόσληψη φυτικών ινών και καθαρτικών τροφών
  • Ελεγχόμενη πρόσληψη φαγητών με ψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες
  • Μικρά και συχνά γεύματα που βασίζονται σε τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη
  • Τα προϊόντα σόγιας, το λάχανο, τα φιστίκια, τα κουκουνάρια, τα ροδάκινα, τα αχλάδια, το μπρόκολο το κουνουπίδι, το σπανάκι θα πρέπει να αποφεύγονται αφού περιέχουν φθόριο, βρώμιο ή χλώριο, στοιχεία που παρεμποδίζουν  την υποδοχή ιωδίου στον θυρεοειδή αδένα
  • Τρόφιμα όπως θαλασσινά και φύκια, αλλά και ιωδιούχο αλάτι πρέπει να καταναλώνονται.

Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά, όπως το σελήνιο (ξηροι καρποί, δημητριακά, αβγά, ψάρια, αστακό, καβούρια), τον ψευδάργυρο (μανιτάρια, σύκα, κρέας, συκώτι, ψάρια, αβγά, θαλασσινά), τυροσίνη (ψάρια, κοτόπουλο, προϊόντα ολικής αλέσεως, γαλακτοκομικά, μπανάνες, φασόλια) και βιταμίνες